Hangi Çelik Nerede Kullanılır ?
CK45, 1040, 1050, 4140, 4340, 17CrNiMo6, 8620 ve 7131, karbon çelikleri ve alaşımlı çelikler kategorisinde yer alan, farklı mekanik özelliklere ve kullanım alanlarına sahip çelik türleridir. Bu çeliklerin her biri, özellikle makine imalatı, otomotiv, havacılık ve mühendislik sektörlerinde kullanılır. Aşağıda bu çelik türleri hakkında bilgi, özellikleri ve karşılaştırmalar yer almaktadır:
1. CK45 Çeliği:
Kimyasal Bileşim: Orta karbonlu çelik (yaklaşık %0.45 karbon içeriği).
Mekanik Özellikler: İyi mukavemet, dayanıklılık ve işlenebilirlik sunar. Aşınma direnci orta seviyededir.
Kullanım Alanları: Dişliler, miller, bağlantı parçaları, otomotiv ve makine sanayisi.
Sertlik ve İşlenebilirlik: Isıl işleme ile sertleştirilebilir, iyi işlenebilir.
2. 1040 Çeliği:
Kimyasal Bileşim: Orta karbonlu çelik (yaklaşık %0.40 karbon içeriği).
Mekanik Özellikler: Düşük karbon içeriği nedeniyle C45’ten daha az serttir, ancak yine de makine parçaları için yeterli mukavemeti sağlar.
Kullanım Alanları: Otomotiv sektöründe, çarklar, miller ve çeşitli mekanik parçalar.
Sertlik ve İşlenebilirlik: İyi işlenebilir, ancak daha düşük sertlik ile sınırlıdır.
3. 1050 Çeliği:
Kimyasal Bileşim: Orta karbonlu çelik (yaklaşık %0.50 karbon içeriği).
Mekanik Özellikler: Yüksek karbon içeriği sayesinde daha iyi sertlik ve dayanıklılık sağlar. Yüksek mukavemet gerektiren uygulamalarda tercih edilir.
Kullanım Alanları: Yük taşıyan parçalar, dişliler, miller, otomotiv ve makine endüstrisi.
Sertlik ve İşlenebilirlik: Sertliği daha yüksektir, ancak işlenebilirliği daha zor olabilir.
4. 4140 Çeliği:
Kimyasal Bileşim: Alaşımlı çelik, yaklaşık %0.40 karbon, %1.0-1.1 krom (Cr), %0.2 molibden (Mo) içerir.
Mekanik Özellikler: Yüksek mukavemet, iyi aşınma direnci ve yüksek sıcaklık dayanımı. Ayrıca iyi kaynaklanabilir.
Kullanım Alanları: Otomotiv, havacılık, kalıpçılık, dişliler, çarklar ve bağlantı elemanları.
Sertlik ve İşlenebilirlik: İyi işlenebilir, yüksek sertlik sağlanabilir.
5. 4340 Çeliği:
Kimyasal Bileşim: Alaşımlı çelik, yaklaşık %0.40 karbon, %0.7-0.9 nikel (Ni), %0.8-1.1 krom (Cr) ve %0.2-0.3 molibden (Mo) içerir.
Mekanik Özellikler: Çok yüksek mukavemet, yüksek çekme dayanımı ve iyi tokluk. Zorlu ortamlar ve yüksek gerilme gereksinimleri için uygundur.
Kullanım Alanları: Yüksek mukavemetli parçalar, uçak ve otomotiv parçaları, kalıplar ve dişliler.
Sertlik ve İşlenebilirlik: Sertleştirilebilir, yüksek mukavemet sağlar ancak işlenmesi daha zordur.
6. 17CrNiMo6 Çeliği:
Kimyasal Bileşim: Alaşımlı çelik, yaklaşık %0.17 karbon, %1.2 krom (Cr), %1.0 nikel (Ni) ve %0.2 molibden (Mo) içerir.
Mekanik Özellikler: Yüksek mukavemet, iyi tokluk, aşınma direnci ve iyi kaynaklanabilirlik.
Kullanım Alanları: Otomotiv endüstrisi (yani dişli çarkları, akslar), makine parçaları ve yüksek mukavemet gerektiren diğer parçalar.
Sertlik ve İşlenebilirlik: Sertleştirilebilir, ancak işlenmesi zordur.
7. 8620 Çeliği:
Kimyasal Bileşim: Alaşımlı çelik, yaklaşık %0.20 karbon, %0.8-1.0 krom (Cr), %0.8-1.0 nikel (Ni) içerir.
Mekanik Özellikler: Yüksek çekme dayanımı ve iyi aşınma direnci. Yüksek tokluk ve iyi kaynaklanabilirlik sunar.
Kullanım Alanları: Dişliler, miller, bağlantı parçaları, otomotiv ve makine endüstrisi.
Sertlik ve İşlenebilirlik: Sertleştirilebilir, iyi işlenebilir.
8. 7131 Çeliği:
Kimyasal Bileşim: Alaşımlı çelik, yaklaşık %0.30 karbon, %1.5 krom (Cr) içerir.
Mekanik Özellikler: Yüksek çekme dayanımı ve sertlik, aşınma direnci yüksektir.
Kullanım Alanları: Yüksek mukavemet gerektiren makine parçaları, otomotiv parçaları, dişliler ve bağlantı elemanları.
Sertlik ve İşlenebilirlik: Yüksek sertlik elde edilebilir, ancak işlenmesi zordur.
Karşılaştırma Tablosu:
Özellik CK45 1040 1050 4140 4340 17CrNiMo6 8620 7131
Karbon İçeriği %0.45 %0.40 %0.50 %0.40 %0.40 %0.17 %0.20 %0.30
Alaşımlar – – – %1.0 Cr, %0.2 Mo %0.7-1.1 Ni, Cr, Mo %1.2 Cr, %1.0 Ni, Mo %0.8-1.0 Cr, Ni %1.5 Cr
Sertlik Orta Orta Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek
İşlenebilirlik İyi İyi Orta Orta Zor Zor İyi Zor
Aşınma Direnci Orta Düşük Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek
Kullanım Alanı Dişliler, miller Dişliler, otomotiv parçaları Yüksek mukavemetli parçalar Otomotiv, havacılık, dişliler Uçak, yüksek mukavemetli parçalar Otomotiv, dişliler, akslar Dişliler, otomotiv Yüksek mukavemetli otomotiv parçaları
Özet:
CK45: Orta karbonlu, işlenebilir, ancak aşınma direnci daha düşük. Makine parçalarında yaygın kullanılır.
1040: Düşük sertlik, iyi işlenebilirlik ve düşük karbon içeriği ile genellikle otomotiv uygulamalarında kullanılır.
1050: Yüksek karbonlu, yüksek sertlik ve dayanıklılık sağlar. Yük taşıyan parçalar için uygundur.
4140: Alaşımlı çelik, yüksek mukavemet ve aşınma direnci ile otomotiv, havacılık ve kalıpçılık gibi zorlu uygulamalarda kullanılır.
4340: Yüksek mukavemet ve tokluk sağlar. Ağırlıklı olarak havacılık ve yüksek performanslı otomotiv uygulamalarında kullanılır.
17CrNiMo6: Alaşımlı çelik, yüksek mukavemet ve aşınma direnci ile otomotiv, dişliler ve akslar gibi yerlerde kullanılır.
1. CK45 Çeliği:
Kimyasal Bileşim: Orta karbonlu çelik (yaklaşık %0.45 karbon içeriği).
Mekanik Özellikler: İyi mukavemet, dayanıklılık ve işlenebilirlik sunar. Aşınma direnci orta seviyededir.
Kullanım Alanları: Dişliler, miller, bağlantı parçaları, otomotiv ve makine sanayisi.
Sertlik ve İşlenebilirlik: Isıl işleme ile sertleştirilebilir, iyi işlenebilir.
2. 1040 Çeliği:
Kimyasal Bileşim: Orta karbonlu çelik (yaklaşık %0.40 karbon içeriği).
Mekanik Özellikler: Düşük karbon içeriği nedeniyle C45’ten daha az serttir, ancak yine de makine parçaları için yeterli mukavemeti sağlar.
Kullanım Alanları: Otomotiv sektöründe, çarklar, miller ve çeşitli mekanik parçalar.
Sertlik ve İşlenebilirlik: İyi işlenebilir, ancak daha düşük sertlik ile sınırlıdır.
3. 1050 Çeliği:
Kimyasal Bileşim: Orta karbonlu çelik (yaklaşık %0.50 karbon içeriği).
Mekanik Özellikler: Yüksek karbon içeriği sayesinde daha iyi sertlik ve dayanıklılık sağlar. Yüksek mukavemet gerektiren uygulamalarda tercih edilir.
Kullanım Alanları: Yük taşıyan parçalar, dişliler, miller, otomotiv ve makine endüstrisi.
Sertlik ve İşlenebilirlik: Sertliği daha yüksektir, ancak işlenebilirliği daha zor olabilir.
4. 4140 Çeliği:
Kimyasal Bileşim: Alaşımlı çelik, yaklaşık %0.40 karbon, %1.0-1.1 krom (Cr), %0.2 molibden (Mo) içerir.
Mekanik Özellikler: Yüksek mukavemet, iyi aşınma direnci ve yüksek sıcaklık dayanımı. Ayrıca iyi kaynaklanabilir.
Kullanım Alanları: Otomotiv, havacılık, kalıpçılık, dişliler, çarklar ve bağlantı elemanları.
Sertlik ve İşlenebilirlik: İyi işlenebilir, yüksek sertlik sağlanabilir.
5. 4340 Çeliği:
Kimyasal Bileşim: Alaşımlı çelik, yaklaşık %0.40 karbon, %0.7-0.9 nikel (Ni), %0.8-1.1 krom (Cr) ve %0.2-0.3 molibden (Mo) içerir.
Mekanik Özellikler: Çok yüksek mukavemet, yüksek çekme dayanımı ve iyi tokluk. Zorlu ortamlar ve yüksek gerilme gereksinimleri için uygundur.
Kullanım Alanları: Yüksek mukavemetli parçalar, uçak ve otomotiv parçaları, kalıplar ve dişliler.
Sertlik ve İşlenebilirlik: Sertleştirilebilir, yüksek mukavemet sağlar ancak işlenmesi daha zordur.
6. 17CrNiMo6 Çeliği:
Kimyasal Bileşim: Alaşımlı çelik, yaklaşık %0.17 karbon, %1.2 krom (Cr), %1.0 nikel (Ni) ve %0.2 molibden (Mo) içerir.
Mekanik Özellikler: Yüksek mukavemet, iyi tokluk, aşınma direnci ve iyi kaynaklanabilirlik.
Kullanım Alanları: Otomotiv endüstrisi (yani dişli çarkları, akslar), makine parçaları ve yüksek mukavemet gerektiren diğer parçalar.
Sertlik ve İşlenebilirlik: Sertleştirilebilir, ancak işlenmesi zordur.
7. 8620 Çeliği:
Kimyasal Bileşim: Alaşımlı çelik, yaklaşık %0.20 karbon, %0.8-1.0 krom (Cr), %0.8-1.0 nikel (Ni) içerir.
Mekanik Özellikler: Yüksek çekme dayanımı ve iyi aşınma direnci. Yüksek tokluk ve iyi kaynaklanabilirlik sunar.
Kullanım Alanları: Dişliler, miller, bağlantı parçaları, otomotiv ve makine endüstrisi.
Sertlik ve İşlenebilirlik: Sertleştirilebilir, iyi işlenebilir.
8. 7131 Çeliği:
Kimyasal Bileşim: Alaşımlı çelik, yaklaşık %0.30 karbon, %1.5 krom (Cr) içerir.
Mekanik Özellikler: Yüksek çekme dayanımı ve sertlik, aşınma direnci yüksektir.
Kullanım Alanları: Yüksek mukavemet gerektiren makine parçaları, otomotiv parçaları, dişliler ve bağlantı elemanları.
Sertlik ve İşlenebilirlik: Yüksek sertlik elde edilebilir, ancak işlenmesi zordur.
Karşılaştırma Tablosu:
Özellik CK45 1040 1050 4140 4340 17CrNiMo6 8620 7131
Karbon İçeriği %0.45 %0.40 %0.50 %0.40 %0.40 %0.17 %0.20 %0.30
Alaşımlar – – – %1.0 Cr, %0.2 Mo %0.7-1.1 Ni, Cr, Mo %1.2 Cr, %1.0 Ni, Mo %0.8-1.0 Cr, Ni %1.5 Cr
Sertlik Orta Orta Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek
İşlenebilirlik İyi İyi Orta Orta Zor Zor İyi Zor
Aşınma Direnci Orta Düşük Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek Yüksek
Kullanım Alanı Dişliler, miller Dişliler, otomotiv parçaları Yüksek mukavemetli parçalar Otomotiv, havacılık, dişliler Uçak, yüksek mukavemetli parçalar Otomotiv, dişliler, akslar Dişliler, otomotiv Yüksek mukavemetli otomotiv parçaları
Özet:
CK45: Orta karbonlu, işlenebilir, ancak aşınma direnci daha düşük. Makine parçalarında yaygın kullanılır.
1040: Düşük sertlik, iyi işlenebilirlik ve düşük karbon içeriği ile genellikle otomotiv uygulamalarında kullanılır.
1050: Yüksek karbonlu, yüksek sertlik ve dayanıklılık sağlar. Yük taşıyan parçalar için uygundur.
4140: Alaşımlı çelik, yüksek mukavemet ve aşınma direnci ile otomotiv, havacılık ve kalıpçılık gibi zorlu uygulamalarda kullanılır.
4340: Yüksek mukavemet ve tokluk sağlar. Ağırlıklı olarak havacılık ve yüksek performanslı otomotiv uygulamalarında kullanılır.
17CrNiMo6: Alaşımlı çelik, yüksek mukavemet ve aşınma direnci ile otomotiv, dişliler ve akslar gibi yerlerde kullanılır.